Joke Bruggeman verzorgde jarenlang de jeugdpagina Rijntje Post: ‘Ik vond het enig om te doen’

VEENENDAAL In de Veenendaalse wijk Petenbos woont een bijzondere vrouw: de 79-jarige Joke Bruggeman. Ze kijkt met veel genoegen terug op al die jaren dat ze voor De Rijnpost de jeugdrubriek mocht verzorgen. Die verscheen later onder de naam Rijntje Post. ,,Die titel was een vinding van de redactie en ik moet zeggen: het paste wel”, zegt ze daarover nadenkend.

door Martin Brink

Tijdens het gesprek komen steeds meer herinneringen naar boven. ,,Het waren mooie jaren. Ik heb veel mensen ontmoet, ook talloze bekenden.” Samen met haar Teus woont ze in Huize Pasqua, Italiaans voor Pasen. Het staat op grote letters op de gevel. ,,Dat heeft voor ons een speciale betekenis. We hebben elkaar op Tweede Paasdag via de kerk leren kennen en zijn na al die jaren nog steeds gelukkig samen. Pasen heeft voor ons dus een speciale betekenis. Ik dacht: waarom zou ik dat dan niet op ons huis zetten?”, zo legt Joke Bruggeman uit. 

Schrijven en letters spelen een grote rol in haar leven. Nu wat minder, maar ze kan nog steeds verrukt worden van een goede tekst. Ze speelt tegenwoordig vooral op andere fronten een rol. Bijvoorbeeld haar inzet voor het hightech-bedrijf in de Achterhoek, ooit opgezet door Teus, waar wereldwijd achthonderd mensen werkzaam zijn. Zij en haar man zitten nog steeds in een maatschap en ze gaf er ooit de aanzet tot het bedrijfsblad Bronkhorst Bode.

HANDELSINSTITUUT

In Veenendaal is Joke bij veel Veenendalers nog steeds bekend van de onderneming die haar vader Cees in het leven riep: Handelsinstituut Van Rijswijk aan de huidige Prins Bernhardlaan 37. Legio Veenendalers hebben hier leren typen of volgden er een cursus stenografie. In de oorlog heette deze straat in Gelders-Veenendaal de Gelderselaan en daar, op nummer 126, zag Joke-Hélène (zoals ze zich op verschillende boektitels noemde) op de laatste dag van 1945 het levenslicht.

(de tekst gaat onder de foto verder)

Joke Brugeman-van Rijswijk in haar jonge jaren. Ze gaf ook les op het Handelsinstituut. Die nam ze min of meer gedwongen over van haar haar vader over. - Collectie Joke Bruggeman

Over Cees (C.C.M.) van Rijswijk gesproken: hij overleed toen hij begin vijftig was. In de oorlog was hij een belangrijk radertje in het verzetswerk. Op de bovenverdieping van sigarenfabriek De Edelman, eveneens aan de Prins Bernhardlaan, deed hij met anderen de administratie voor de organisatie Todt, terwijl er ook allerlei ondergrondse activiteiten werden gecoördineerd. Met de bezetter in hun kielzog viel het niet op dat er allerlei illegale activiteiten plaatsvonden. Ooit diende Joke een suggestie voor een straatnaam in. Een straat genoemd naar haar vader, dat zou het summum zijn. Helaas heeft ze er nooit meer iets van gehoord behalve dat de naam in portefeuille wordt gehouden…

VERPLEGING

Het werk voor Rijntje Post neemt bij Joke Bruggeman-van Rijswijk toch een bijzondere plaats in. Toen de krant nog op het grote broadsheet formaat werd uitgebracht, vulde ze maandelijks met gemak deze veelgelezen pagina. Dat was van 1983 tot omstreeks 1988.

Het schrijven heeft altijd in haar genen gezeten. Eigenlijk wilde ze de verpleging in, net als haar tante die altijd in het gezin is geweest. Maar dat zat er wegens het vroege overlijden van vader Cees niet in. ,,Ik heb toen heel snel mijn eerste onderwijsakte voor Machineschrijven gehaald. Later, uit pure noodzaak, heb ik de bevoegdheid voor het lesgeven Steno in vier talen gehaald. Dat was hard leren, het kwam echt niet zomaar aanwaaien.”

SCHRIJVERSZAADJE

Legio Veenendalers die kantoorwerk wilden doen, hebben les gehad van Joke, zus Rietie en later ook van zwager Heimen Looijen. In haar vroege jaren maakte ze voor het kerkblad van Sola Fide, het kerkgenootschap waar het echtpaar zich aansloot, een gedicht over Pasen. ,,Daarin vertelde ik hoe ik in het Paasverhaal sta. Ik heb het altijd dubbel gevonden. Het gaat immers over het lijden van Christus. Dat alles overdenkende denk ik dat toen het schrijverszaadje is geplant.” 

Maar ook herinnert ze zich de opstellen die ze op school maakte. Daar had ze geen enkele moeite mee. Lachend: ,,Dat was de enige opdracht waarvoor ik steeds een tien haalde.”

LANGS OP SCHOLEN

Hoe is het krantenwerk ontstaan? ,,Tijdens een bijeenkomst, ik weet niet meer welke, ontmoette ik Jo de Laater. Toen ze zei dat ze eindredactrice van De Rijnpost was, zei ik: dat is mooi. Hoezo, was de vraag. Nou, omdat ik voor de lol af en toe een boekje maak. Dat was nog niet het geval, maar vanaf die tijd was er sympathie over en weer.” Op de redactie werd meteen gesproken over het maken van een jeugdpagina met onder meer interviews met mensen die jeugdige lezers zouden aanspreken.

Joke herinnert zich: ,,En dus benaderde ik dr Thoomes. Daar had ik tenslotte ook op school gezeten. Maar hij voelde er niets voor.” Wie het uiteindelijk werd weet ze niet meer, maar wel hoe het verder ging: ,,Ik ging langs scholen en liet de kinderen aan een onderwerp werken voor stukjes op de jeugdpagina. Dat leverde ik later op de redactie in.”

(de tekst gaat onder de foto verder)

Joke Bruggeman schreef een aantal boeken, waaronder voor de jeugd. - Martin Brink

KWF KINDERFONDS

Van betalingen wilde ze niets weten. ,,Ik zei: maak het maar rechtstreeks over aan het KWF Kinderfonds. Maar zo werkte dat niet. Ik kreeg een bedrag en heb dat altijd keurig aan het KWF overgemaakt.” 

Het werk groeide, ze legde er meer verdieping en kwaliteit in. ,,Sommigen dachten dat ik er flink wat aan verdiende. Dat was echt niet zo. Ik deed het voor de lol. Ik vond het enig om te doen!”

Kostbare herinneringen bewaart ze aan de bezoeken aan bekende Nederlanders, zoals Corrie ten Boom (verzetsstrijdster), schrijfster Yvonne Keuls, journaallezer Gijs Wanders, kinderboekenschrijfster Anne Takens, Antoon van Hooff (directeur Burgers Dierenpark) en schrijver Evert Hartman. ,,Bij Yvonne Keuls ben ik drie keer geweest. Wat ze allemaal heeft meegemaakt greep mij enorm aan!”

BOEKEN

Een andere rode draad vormen de boeken die ze schreef. Het werden er zeven in totaal, waarvan vijf kinderboeken. Haar eerste schrijfsel kwam uit onder de naam ‘Kleur Bekennen’. Het werd ook de meest Veenendaalse. Daarin staan bijvoorbeeld herinneringen aan haar opa Van Rijswijk, die eerst politieman en veel later marktmeester was. Ook de bijenmarkt beschrijft ze er in. Het was kort daarna dat ze voor uitgeverij Callenbach kinderboeken maakte, drie in totaal. ,,Ik schreef de uitgeverij aan, hoorde niets maar plots kreeg ik een telefoontje van George Callenbach, de grote directeur daar. Het bleek een heel gewone man, het contact was leuk. Ik maakte drie uitgaven voor hem.” 

Rond 1988 kwam een einde aan het werk voor de jeugdpagina van De Rijnpost. ,,Ik ben er zelf mee gestopt. Er waren teveel restricties. Alles moest korter en korter. Nou, dan moet je niet bij mij zijn met mijn lange verhalen…”

Dit artikel is gepubliceerd in de jubileumbijlage ter ere van het 60-jarig jubileum van De Rijnpost. Klik hier om de hele jubileumbijlage te lezen.